1.PARANOYA NEDİR? (PARANOİD KİŞİLİK BOZUKLUĞU) 

Paranoya, diğer insanlara karşı şüphe ve güvensizliğe neden olan sanrılar, düşüncelerdir. Paranoyası olan hasta, ortada kendisine zarar verecek bir tehlike olmasa bile kendisini güvende hissetmez.

Kişi dinlendiğine, izlendiğine, zarar göreceğine dair endişe halindedir. Bu sebeplerden ötürü güvensizlik problemi yaşar. Hafif paranoya olanların yanında çok daha tehlikeli boyutta olan, uzun süreli paranoyalar da mevcuttur. Birçok akıl hastalığında paranoya görülebilir. Hastalığı ileri boyutta olanların şiddete ve cinayete eğilimleri daha fazladır.

Paranoyanın nedenleri belirsizdir. İnsanlardan uzak yaşamak, anksiyete, depresyon ve işitme kaybına uğramak paranoyayı tetikleyebilir. Korkular, endişeler, aşırı kaygılanma, stres, alkol ve uyuşturucu bağımlılığı da bunlara dahildir. Ayrıca genetik faktörün de etkisi yadsınamaz.

2.PARANOYA BELİRTİLERİ NELERDİR?

İnsanların hal ve hareketlerini, konuşmalarını yanlış anlama, aşırı şüphe ve güvensizlik, yanlış anlaşıldığını düşünme ya da hissetme, insanlarla iletişim kurmada problem yaşama, kıskançlık, arkasından kötü konuşulduğunu düşünme, eleştiriye aşırı tepki verme, öfkeli olma, kendi hatalarını, yanlışlarını ve problemlerini görememek, saldırgan tutum içinde olmak gibi birçok belirtisi vardır. Bazı semptomları tuhaf olabiliyor. Örneğin uzaylılarla ilgili çeşitli teoriler gibi.

3.PARANOYA TEDAVİ YÖNTEMİ

Tedavi yöntemlerine değinmeden önce onlarla nasıl iletişim kurabileceğimize kısaca değinelim; olabildiğince açık konuşun, dürüst olun yalan söylemeyin, hiçbir şeyi gizlemeyin ve öfkenize hakim olun. Aynı zamanda bu tür rahatsızlığı olan bir kişinin söylediklerine ve anlattıklarına  aşırı tepki verilmemelidir.

Paranoyanın tedavi yöntemleri ise belirtilerin nedenine ve durumun ne kadar ciddi olduğuna bağlıdır. Tedavide bireysel danışmanlık, psikoterapi ya da ilaç tedavisi seçenekleri vardır. Hastalık düzeyi ileri derece olanlar için tedavi süreci zordur ama hastalık hafif düzeyde ise düzenli tedavi ve takiple olumlu sonuçlar alabilirler.

Son olarak hastanın anormal olan düşüncelerini azaltmak oldukça önemlidir. Kişi paranoyak olduğunu kolay kolay kabul etmez zaten bu yüzden hastayla güvene dayalı bir ilişki kurulmalıdır. Bu süreçte ailenin desteği oldukça önemlidir. Uyuşturucunun neden olduğu paranoyalarda ise hastanın bu bağımlılığı tedavi edilmelidir. Hastalık, tedavi edilmediği takdirde ilerleyerek daha ciddi psikolojik rahatsızlıklara neden olabilir.

Bu yazı, İnsanca Akademi Editör Ekibi’nden Dilan Deniz Emeksiz tarafından düzenlenmiştir.