Oedipus Elektra Kompleksi ve Freud

Teknik olarak kullanılan psikanalizin yaratıcısı Sigmund Freud Avustralyalı bir nörologdur. Freudyen kişilik gelişimi teorisinin yanı sıra Freud mitolojiden ilham alarak iki önemli kuram ortaya atmıştır. Bunlardan biri Oedipus kompleksi diğeri ise Elektra kompleksi. Oedipus kompleksi dediğimiz şey erkek çocuklarının annelerine karşı beslemiş olduğu aşktır. Ancak bu aşk erkek çocuklarını kıskançlığa bile itebilir öyle ki yazının ilerleyen kısmında bu durumu edebiyattan bir eserle pekiştireceğiz. Elektra kompleksi ise Oedipus kompleksinin tersi olarak kız çocuklarının babalarına duydukları aşktır. Kompleksler görüldüğü kadar basit durumlar değiller. Bahsettiğimiz aşk kavramı çocukları kıskançlığa iterek hemcinslerine karşı nefret duygusunu ortaya çıkarır. Bu yazı Oedipus, Elektra komplekslerini mitolojideki karakterleriyle ve edebiyattaki eserlerle betimleyecektir. Oedipus Elektra Kompleksi

Oedipus Elektra Kompleksi

Elektra kompleksi Yunan komutan Agamemnon’un hikayesine atıfta bulunurken Freud Oedipus kompleksini bizzat Sophokles’in Kral Oedipus adlı eserinden ilham alarak ortaya çıkarmıştır. Hikâyede Laios oğlu olmadığı için Apollon’a gider ve ondan yardım ister ancak Apollon Laios’a bir kehanetten bahseder. Kehanete göre Laios’un bir oğlu olacak ancak bu çocuk babasını öldürerek annesiyle evlenecek. Laios bunu duyar duymaz isteğinden vazgeçer ancak kehanet gerçekleşmekte ısrarcı davranır ve Laios’un bir oğlu olur. Laios kehanetten korktuğu için bebeği alır ve başka bir köye başka bir aileye verir.

Böylelikle kehanetten kurtulduğunu düşünerek hayatına devam eder. Laios hayatına devam ederken Oedipus büyür ve çok güçlü bir savaşçı haline gelir. Bazı söylemler üzerine Thebai şehrinin kralını öldürmek üzere yola çıkar ve tam da istediği gibi kralı öldürür. Orada bir kadına âşık olur ve kadınla evlenirler. Bununla birlikte dört tane çocukları olur. Yıllar sonra köye gelen bir kâhin geçmişte yaşanan tüm olayların sırrını çözer ve gerçekler ortaya çıkar. Oedipus’un öldürdüğü Thebai kralı öz babasıdır ve evlendiği kadın da annesi.  Kehanet gerçekleşmiştir. Freud mitolojideki bu hikayeyle birlikte Oedipus kompleksini yaratır.

Psikolojide bir sürü başarıya imza atmış olan Sigmund Freud histeri, bilinçaltı ve şuursuz eylemler gibi konuları mitolojiyle harmanlayarak ruhsal bir durum elde etmiştir. Düşünceleri birçok bilim insanı tarafından çokça eleştirilmiş olsa da diğer yandan bazı bilim insanları Sigmund Freud’u ve düşüncelerini psikolojinin en önemli kaynağı ve de ana maddesi olarak görmektedir.

KAYNAKÇA

Sophokles. Kral Oidipus, çev. Bedrettin Tuncel, Ankara: Maarif Matbaası, 1941.