Neden Girl İnterrupted ?
Dissosiyasyon, normal koşullarda bir bütünlük içerisinde çalışan bilinç, bellek, kimlik ya da algınının işlevlerinin bozulmasıdır. Dissosiyasyon, aslında bir tür savunma mekanizmasıdır. Fakat bir noktada patolojiye dönüşmesiyle ruh sağlığında büyük sorunlara yol açabilmektedir. Çok sayıda veya erken yaşlarda yaşanan travmalar-çocukluk çağı travmaları ile ilişkili olabilmektedir. Bu travmalar aile içi şiddet, ihmal, istismar ile ilgili olduğundan ve cezai ehliyeti etkilediğinden adli psikoloji ile doğrudan ilgilidir. Bu sebeple dersimiz kapsamında Girl İnterrupted filmini ele almayı uygun buldum. Filmdeki Susannah karakteri intihar girişiminin ardından bir akıl hastanesine yönlendirilir. Burada Borderline tanısı aldığını öğrenen genç kadının hastanede yaşadıklarını, sosyopati tanısı almış Lisa ile kurduğu bağları ve diğer hastalarla olan arkadaşlıklarını işleyen bu filmin analizini yaparken Borderline Kişilik Bozukluğu (Sınırda Kişilik Bozukluğu) üzerinde sıkça duracağız. Girl İnterrupted Analizi
Girl İnterrupted Analiz ve Borderline (Sınırda Kişilik Bozukluğu)
Etiyolojik açıdan çocukluk çağı travmaları ile önemli derecede ilişkili olan Sınırda Kişilik Bozukluğu (SKB) yoğun dürtüsellik, duygu durumdaki ve kişilerarası ilişkilerdeki dengesizlik, yoğun öfke ve intihar davranışı, benlik karmaşası ile karakterize olan karmaşık bir sendrom olarak tanımlanmaktadır. SKB olan bireylerin duygusal, düşünsel ve davranışsal tutarsızlıkları oldukça yoğundur ve bu durum şiddetli duygusal dalgalanmalara, ağır yargılamalara, olayları sürekli ve kontrolsüzce dramatize etmenin eşlik etmesiyle aşırı duygusallıktan dolayı saldırgan davranışlara yol açabilmektedir. Girl İnterrupted Ainaliz
Borderline kişilik bozukluğu Görülme sıklığı % 2 dolaylarındadır; kadınlarda daha sık ortaya çıkar (Köroğlu ve Bayraktar 2010). Bu kişilerin % 90‟ının başka bir psikiyatrik tanısı daha olur; % 40‟ının ise aldığı tanı ikiden çoktur. Bu kişilerin ailelerinde duygudurum, kişilik ve madde kullanım bozukluklarına daha sık rastlanır. Sürekli olarak kişilerarası ilişkilerinde ve benlik imajlarında değişkenlik ve dürtüsellik örüntüsü mevcuttur. Genel kişilik işlevselliğinin temel özelliği nevrotiklik ve duygusal tutarsızlıktır. Düşmanlık/öfke, gerginlik, depresiflik, dürtüsellik ve kolay incinebilirlik belirgindir. Borderline kişilik bozukluğu duygusal tutarsızlığın en aşırı ve en uyumsuz şeklidir (Kay ve Tasman 2006). Aynı zamanda sonunu ve uygunluğunu düşünmeden cinsel arzuların serbest bırakılmasına ve tercihlerin dalgalanma gösterme ihtimaline neden olur. Girl İnterrupted Analizi
Susannah’ın Perspektifinden Hastalığın Yorumu ve Kabulü
Bir şişe aspirin ve alkol alan Susannah gözünü hastanede açar. Müdahaleler sırasında uyanan karakter intiharın sebebini ‘bazen bir yerde kalmak benim için zor olabiliyor’ diyerek açıklamasına rağmen sonrasıda doktorlarıyla her görüşmesinde intihar etmediğini iddia ediyor. Doktoruna içinde bulunduğu durumu anlatırken tüm fizik kanunlarının yalnızca kendisi için tersine döndüğünü ve içinde doldurulamayan bir boşluk hissi olduğunu ifade ediyor. Sürekli hissedilen boşluk hissi SKB semptomlarından biridir. Susannah bir sorunu olmadığını kendi söylemiyle ‘deli olmadığını’ sıkça dile getiriyor. İlk kabulü gizlice doktorun odasındaki dosyaları karıştırıp tanıyı gördüğünde gösteriyor. SKB özelliklerini okuduğunda ‘bu benim’ diyerek ilk kabulü gerçekleştiriyor. Susannah’ın, erkek arkadaşı Toby’e söylediği sözler ise duygudurum bozukluğundaki dengesizliği çok net ifade ediyor. ‘Aptalca bir şey söylersin, intiharı düşünürsün. Filmi beğenirsin, yaşarsın. Treni kaçırırsın intihar edersin’ Bu söylemler SKB’de görülen, Duygu durumunda aşırı tepkililiğe bağlı olarak sürekli duygusal değişkenlik halini açıklar nitelikte. Girl İnterrupted Analizi
Susannah hastalığı ile ilgili en açık yorumlarını arkadaşı Daisy’nin intiharından sonra yapıyor.Daisy, Lisa’nın kışkırtmaları ve yüzüne vurduğu gerçeklere dayanamayıp intihar ediyor ve cesedi Susanna buluyor. Susannah bu intiharın ardından akıl hastanesine döndüğünde kendisiyle ilgilenen hemşireyle konuşuyor. (‘Ona, onu asla anlayamayacığımı fakat ölümü istemenin ne demek olduğunu, uyum sağlamaya çalışıp başaramamayı, gülümsemenin acı verdiğini, içindeki o şeyi öldürmek için kendini dışarıdan incitmenin ne demek olduğunu iyi bildiğimi söylemek isterdim.’) Girl İnterrupted Analizi
Susannah ve Cinsellik
Filmin başlarında bir aile dostu ile ilişkisi olduğunu görüyoruz. İlişki yaşadığı kişi kendinden yaşça büyük, evli ve Susannah ile aynı yaşta bir kızı var. Daha sonra Toby ile tanışıyor ve bir cinsel birliktelik yaşıyor.Filmde Toby dışında cinsel yakınlık gösterdiği iki karakter daha görüyoruz. Bunlar, hasta bakıcı John ve sosyopat arkadaşı Lisa. Borderline kişilik bozukluğunda bireyin sonunu düşünmeden yaptığı eylemler arasında cinsellik de mevcut. John’un Susannah’ı hastanede ziyaret ettiği bölümde birliktelik yaşadıklarını görüyoruz.. Susannah aynı akşam hasta bakıcı John ile yakınlaşıyor. Burada şöyle bir noktanın altını çizmek gerekiyor. Filmi yorumlarken bugünün dünyasında değil, filmin geçtiği dönem üzerinden yorumlamak gerekiyor.Bugün cinsellikle ilgili bir çok tabu yıkılmış olsa da. Olayların geçtiği dönem için bunlar çok aşırı davranışlar. Lisa ile yakınlaşması da sürekli duygusal değişim yaşadığının bir göstergesi. Girl İnterrupted Analizi
Tutarsız Davranışlar ve İlişkiler
İlk olarak erkek arkadaşı Toby ile olan ilişkilerindeki tutarsız tavırlardan bahsedelim. Toby ile bir sohbetlerinde Toby’nin bir sözüne sinirlenen Susannah’ı çok dürtüsel görüyoruz. Bir anda giyinip Toby’nin yanından ayrılıyor. Daha sonra hastanede görüştüklerinde de benzer tavırlar sergiliyor. Toby ile olan ilişkisinde karakterimizi karşıt tavırlar arasında bölünme yaşarken seyrediyoruz.
Lisa ile olan ilişkilerine baktığımızda da benzer noktalar var. Lisa’ya hayran olup onu çok sevmekle, ondan nefret etmek arasında gidip gelen bir Susannah görüyoruz. Lisa bir gece doktorla görüşmeye gidiyor fakat uzun süre dönmüyor. Bu süreçte Susannah’ı deresyon sürecinde görüyoruz. Borderline kişilik bozukluğu tanısı alan bireylerin genelde yalnızlığa ve terkedilmeye karşı büyük bir korkuları oluyor. Lisa’yı kaybetmek onu depresyona sürüklemiş olabilir. Girl İnterrupted Analizi
Antisosyal Kişilik Bozukluğu, Adli Psikoloji Kapsamında İncelenmesi ve Lisa Karakteri
Antisosyal kişilik bozukluğu 15 yaşından önce başlayan, yaygın bir antisosyal ve başka insanların haklarını çiğneme ile belirli bir bozukluktur. Farklı tanı ölçütleri kullanılarak yapılan çalışmalarda antisosyal kişilik bozukluğunun yaygınlığı % 0.05-15 arasında bulunmuştur. Bu oran Amerikalı erkeklerde %3 den yüksek, Amerikalı kadınlarda ise % 1’den düşük bulunmuştur.
Kişi 15 yaşından önce davranım bozukluğu tablosu göstermiş olmalıdır. Antisosyal; bir toplumda suç, ya da ahlak dışı sayılan davranışları tekrarlamaya eğilimli, demektir. Hasta her türlü suçu işleyebilir.. Bunlar arasında en çok görülenler, hırsızlık, gasp, saldırganlık, ya da cinsel suçlardır. Bazen de yalnızca kuralları çiğnemekle sınırlı olabilir.Başka insanlara karşı sorumluluk, sadakat ve dürüstlük duygusu yoktur. Verdiği sözleri tutmaz, durmadan yalan söyler ve insanları kolayca aldatır. Yalanı yüzüne vurulunca utanmaz.Kendisinin ve başkalarının güvenliğini düşünmez. Heyecan ve uyarılma açlığı nedeniyle, tehlikeli serüvenlere atılabilir. En kötü özellikleri arasında saldırganlık ve kolay öfkelenme vardır. Girl İnterrupted Analizi
Önemli bir özellik kişinin asla yaptıkları yüzünden pişmanlık ya da suçluluk duymamasıdır. Yaş ilerledikçe tablo bir miktar “sönme” eğilimi gösterir. Saldırganlık, irritabilite ve cinsel suçların sıklığı azalır. Antisosyal kişilik bozukluğu, diğer adıyla sosyopati Lisa’nın aldığı tanı. Angelina Jolie’nin performansı ile çok gerçekçi sergilenen bu karakter tanı kriterlerininn tamanına uyuyor ve adli psikolojide önemli bir suçlu profiline sahip bir karakter. Girl İnterrupted Analiz
Ebrar Sabak
Kaynakça
- Öztürk, M.O.(1997). Ruh Sağlığı ve Bozuklukları. Hekimler Yayın Birliği, 7. Basım, Ankara.
- Dutton, K.(2012). Olağan psikopatlar. Çev. Cem Duran, Domingo yayınları, 3. Baskı, 2013, İstanbul.
- Yargıç Lİ, Tutkun H, Şar V (1995) The reliability and validity of the Turkish version of the Dissociative Experiences Scale. Dissociation, 8:10-13.
- Konduz, N. (2015)DSM-5’e Göre Kişilik Bozukluğu Tanısı Alan Hastaların Kişiler Arası İşlevsellikte Yetersizlik Düzeyleri, Aydın.
Bu tarz içerikleri her gün görebilmek için İnstagram sayfamıza bekliyoruz
https://www.instagram.com/insancakademi/
Psikoloji Arşivimiz:
http://207.154.194.140/category/psikoloji/
Film Analizi Arşivimiz