CAM TAVAN SENDROMU

Cam Tavan Nedir?

Kadınların iş yaşamında yükselmelerinin önündeki kariyer engelleri nedir? Nedir kadınları iş hayatında zorlayan durumlar? Bir kadın olarak bunun üzerinde konuşmayı ve konuşturmayı çok isterim.

İlk olarak nedir bu cam tavan sendromu, bundan başlayalım. Kadınların özellikle üst düzey iş pozisyonlarında yükselmeleri, kendilerini geliştirmeleri konusunda karşılaştıkları engellere cam tavan diyoruz.

Kadınların iş yaşamında özellikle son zamanlarda aktif ve görünür olmaları maalesef görünmez engellerle karşılaşmalarına neden olmaktadır. Bu sendromun isminin “Cam tavan” olmasının nedeni budur. Şimdi buna sebep olan faktörlere göz atalım…

Cam Tavan Sendromuna Neden Olan Faktörler

Genel olarak üç başlıkta açıklanan faktörler; toplumsal, örgütsel ve bireysel faktörlerdir.

• Bireysel faktörler “kadınların kişisel olarak hayatlarında annelik, eşlik, çalışan gibi çoklu rollere sahip olmaları, yaptıkları meslekte bulundukları pozisyondan daha fazlasına ulaşmak istememeleri ya da o pozisyondan memnun olmaları şeklindeki kişisel tercihleri ve işlerini ikinci plana atmaları”
• Örgütsel faktörler de “çalıştıkları kurumun kültürünün ve çalışma politikalarının kadın çalışanlara yönelik olumsuz bakış açısına sahip olması ve iş dışındaki iletişim ağlarında ya da sosyal imkânlarında kadınların aktif rol oynamaması” olarak açıklanabilir.
• Toplumsal faktörler ise “cinsiyetlere atfedilen anlamlar, biçilen roller, genel olarak cinsiyet kaynaklı olarak mesleki ayrım yapılması ve özellikle kadın olmak üzere cinsiyetlere yönelik yetersizlik düşünceleri” olarak söylenebilir.

Bu faktörleri temel alan ve kadınların iş yaşantılarında ayaklarına takılan taşlar olarak nitelendirebileceğimiz engellere de değinmeden geçmemeliyiz.

Kadınların İş Yaşamında Karşılaştığı Engeller

Fırsat eşitliğinin olmaması, cinsiyet ayrımcılığı, kadınlara biyolojik cinsiyetlerinden dolayı hükmü kesilen ödevler, sorumluluklar ve kadınların iş hayatlarında aktif olamayışı başta gelen engellerdir. Bunlarla birlikte kadının emeğinin kayda değer olmadığı düşüncesi, kadınlar arasındaki işbirliğinin ve desteğin eksikliği veya olmaması da engellerden birkaçıdır. Aile ile ilgili oluşabilecek engeller ise ailevi tutum ve inançların kadının iş hayatı ile çelişmesi ve böylelikle aile hayatının zarar görmesidir.

Yine genel düşünceler kapsamında engellerden bahsedecek olursak; kadınların -“yükselemem” düşüncesi ve toplumun da “kadınlar güçsüzdür, liderlik becerilerinden yoksundur, karasızdır, başarılı olma ihtimalleri yoktur, zorluklarla baş edemezler, duygusallardır” gibi düşünceler de kadınların karşılaştığı engeller arasındadır. Bu gibi cam tavanlar, kadının iş hayatında ilerlemesi, gelişmesi ve yükselmesi için engel olan durumlardır.

Peki Neler Yapılabilir?

Kadınlar üzerinden iş yaşantısında sahip olunan ön yargılar ortadan kaldırılmalı, çalışabilme ve bunu başarıyla sürdürerek yükselebilme potansiyelindeki tüm kişilere cinsiyet ayrımı olmadan destek olunmalıdır. Mesleki açıdan ve işverenlerin cinsiyetçi politikalarında kökten değişime gidilmelidir. Meslek elemanları cinsiyet ayrımı gözetmeksizin birbirlerine saygılı ve kurdukları örgüt içi/dışı iletişimlerinde olumlu tutumda olmalıdır.

Kadınlar için neler yapılmalı kapsamında baktığımızda ise güçlendirme çalışmaları yapılarak iş hayatına katılma ve bu hayatı sürdürmek konusundaki motivasyonları sağlanmalıdır. Sahip oldukları rollerin sayısı kaç olursa olsun hepsinde başarılı olabileceklerine dair inançları pekiştirilmelidir. Hayattaki önceliklerini, hedeflerini ve ideallerini belirlemelerinde destekleyici olunmalıdır. En önemlisi ise kendilerine inançları ve sevgileri tam olmalıdır. Çünkü kendini seven ve kendine inanan bir kadının önünde bırakın cam bir tavanı, dört duvarı camdan yapılmış bir oda bile duramaz.

Kaynakça

Mızrahı, R ve Aracı, H. (2010). Kadın yöneticiler ve cam tavan sendromu üzerine bir      araştırma. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 2(1), 149-151.

Örücü, E., Kılıç, R., & Kılıç, T.(2007). Cam tavan sendromu ve kadınların üst düzey yönetici    pozisyonuna yükselmelerindeki engeller: Balıkesir örneği.Yönetim ve Ekonomi   Dergisi, 14(2), 117-121.

Tahtaoğlu, H. (2016).  Türkiye’de yükseköğretim kurumlarında cam tavan sendromunun            kadınlar üzerindeki etkileri. Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi         Dergisi, 9(2), 89-95.

Diğer psikoloji yazılarımız; www.insancaakademi.com/category/psikoloji/

Benzer içerikler için İnstagram sayfamızı ziyaret etmeyi unutmayın!